Trussen spelen een belangrijke rol bij evenementen. Je kunt er decor, licht en geluid zoals line array's hangen met riggingmateriaal zoals rondstroppen, softsteels, steels en layherklemmen.
Om te hijsen is textiel, zoals bandlussen en rondstroppen, heel geschikt. Je maakt er een stevig ankerpunt mee en je beschadigt het aluminium van een truss niet. Er wordt ook van alles aangehangen, maar voor spots zijn ze niet geschikt. Een bandlus kan weinig hitte hebben, terwijl spots erg heet worden. Bij hitte hoort dus geen textiel! Dan neem je bv. een softsteel.
Een truss is een driehoekig systeem van aluminium buizen. Deze zijn zo gestructureerd en verbonden dat de truss een zeer hoge span- en draagkracht heeft. De verbindingen van de truss zitten vast. Er komen daardoor geen krachten vrij door schuiven.
Kenmerken van een standaard truss:
Gemaakt van aluminium
Ronde hoofdbuizen met een diameter van ongeveer 50 mm
De standaardeenheden zijn modulair
Standaard koppelsysteem voor verschillende vormen zoals rechte stukken cirkels en hoekstukken.
Door de structuur en eigenschappen is de truss:
Licht
Geschikt voor lange overspanningen
Minder gevoelig voor doorbuigen
Geschikt voor zware ladingen
Van balken zou je veel meer materiaal nodig hebben om een stevige constructie te maken.
In de evenementenbranche zie je trussen vooral:
Op en bij podia
Op beurzen
In theaters
Er lopen veel mensen onder de constructies door. Het is dus van groot belang dat ze goed in elkaar zitten. Dat begint bij een goede leverancier.
Slijtage bij trussen
Op de lange termijn worden trussen minder sterk. Dit wordt vaak niet goed onderkent. Je ziet het niet terug in de gegevens van de fabrikanten. Ook laat je een truss niet jaarlijks keuren zoals je dat wel doet bij hijsmiddelen en PBM’s. Daardoor kun je ze maar beter goed controleren. Slijtage komt door een aantal zaken:
Hoewel de belastbaarheid van een truss hoog is krijgt het materiaal op den duur te maken met een zekere ‘moeheid’. Dat komt omdat bij hijs- en hefbewegingen steeds opnieuw een bepaalde belasting ontstaat tijdens een sessie. Het is dus niet zo dat een hijssessie maar één belasting betekent. Bij riggen is er tussen de op- en afbouwfase sprake van vele, soms extreme belastingen van de truss.
Blootstelling aan hitte. Een truss zal zeker niet smelten door een hete spot. Maar uren blootstelling aan hoge temperaturen is zeker geen uitzondering. Door de jaren heen kunnen zo de grenzen van een maximaal aantal uren blootstelling aan een bepaalde temperatuur worden overschreden. Op den duur wordt de truss dus steeds zwakker.
Aluminium is zacht. Het wordt dus gemakkelijk beschadigd door beugels en andere materialen. Bij hoge belasting kan daardoor een kerf veranderen in een breuk.
Onthoud bij werken met trussen:
Een truss is de zwakste schakel in de hijs- en hefketen
Controleer het materiaal. Individueel nummeren en jaarlijks controleren is een goed idee
Behandel het materiaal met respect en loop er niet mee te slepen en te gooien. Gebruik liever een goede transportdollie
Gebruik veilige klemmen en beugels
Hang (hijs)materiaal alleen aan de hoofdbuizen en zeker niet aan de schuine schoortjes.
Zwart staal
Naast de truss is er ook nog de zware jongen: zwart staal. Dat heeft voordelen:
Geluidstoren van zwart staal
Er is minder materiaal nodig
Je kunt slanke constructies bouwen die ijzersterk zijn zoals PA-torens voor geluid
Er zijn zwart staal-producten die naadloos overgaan in layher.